Ngày 01 tháng 3 năm 2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 211/QĐ-TTg về việc sửa đổi một số tiê;u chí, chỉ tiê;u của bộ tiê;u chí quốc gia về xã nông thôn mới, bộ tiê;u chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao, bộ tiê;u chí quốc gia về huyện nông thôn mới và bộ tiê;u chí quốc gia về huyện nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025; bổ sung tiê;u chí huyện nông thôn mới đặc thù, không có đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2021 - 2025. Điểm mới nhất trong Quyết định này chính là việc quy định bổ sung tiê;u chí huyện nông thôn mới đặc thù, không có đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2021 - 2025.
Tiê;u chuẩn đơn vị hành chính cấp huyện được quy định tại Điều 2 Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13 về tiê;u chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành. Cụ thể như sau:
Thứ nhất, quy mô dân số: (i) Huyện miền núi, vùng cao từ 80.000 người trở lê;n; (ii) Huyện không thuộc miền núi, vùng cao từ 120.000 người trở lê;n.
Thứ hai, diện tích tự nhiê;n: (i) Huyện miền núi, vùng cao từ 850 km2 trở lê;n; (ii) Huyện không thuộc miền núi, vùng cao từ 450 km2 trở lê;n.
Thứ ba, số đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc có từ 16 đơn vị trở lê;n, trong đó có ít nhất 01 thị trấn.
Đến ngày 01 tháng 5 năm 2024, Việt Nam có 705 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm: 01 thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, 84 thành phố thuộc tỉnh (trong đó có 01 thành phố đảo), 51 thị xã, 46 quận và 523 huyện (trong đó có 11 huyện đảo). Một số huyện không phân chia thành các đơn vị hành chính cấp xã, gồm các huyện đảo: Cồn Cỏ (Quảng Trị), Bạch Long Vĩ (Hải Phòng), Hoàng Sa (Đà Nẵng), Lý Sơn (Quảng Ngãi), Côn ??ảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) [1]. Có thể thấy, 5 huyện đảo không phân chia đơn vị hành chính cấp xã là trường hợp đặc biệt, đòi hỏi cần có bộ tiê;u chí huyện nông thôn mới đặc thù phù hợp đáp ứng yê;u cầu của các địa phương tham gia Chương trình mục tiê;u quốc gia xây dựng nông thôn mới.
Bê;n cạnh tiê;u chí Tỷ lệ hài lòng của người dân trê;n địa bàn đối với kết quả xây dựng nông thôn mới của huyện đạt từ 90% trở lê;n, Quyết định số 211/QĐ-TTg ngày 01 tháng 3 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ quy định bộ tiê;u chí huyện nông thôn mới đặc thù, không có đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2021 - 2025, bao gồm 11 tiê;u chí: Quy hoạch, Giao thông, Thủy lợi và phòng, chống thiê;n tai, Điện, Y tế-Văn hóa - Giáo dục, Kinh tế - Xã hội, Môi trường, Chất lượng môi trường sống, Hệ thống chính trị - An ninh trật tự - Hành chính công. Trong đó, chỉ tiê;u 6.5. Thu nhập bình quân ??ầu người của huyện tại thời điểm xét, công nhận huyện nông thôn mới ít nhất phải bằng mức thu nhập bình quân ??ầu người áp dụng theo quy định đối với xã nông thôn mới trê;n địa bàn cấp tỉnh tại cùng thời điểm thuộc tiê;u chí 6 (Kinh tế - Xã hội) là một chỉ tiê;u phức tạp, cần phải có hướng dẫn phù hợp với đặc thù thực tế của địa phương.
Thực hiện Quyết định số 211/QĐ-TTg, Tổng cục Thống kê; (Vụ Thống kê; Xã hội và Môi trường) đã tiến hành nghiê;n cứu, xây dựng hướng dẫn triển khai chỉ tiê;u 6.5 về thu nhập của huyện nông thôn mới đặc thù không có đơn vị hành chính cấp xã thuộc Chương trình mục tiê;u quốc gia xây dựng nông thôn m???i giai đoạn 2021-2025. Hướng dẫn đã được ban hành tại Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT ngày 07/5/2024 của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc công bố các chỉ tiê;u về Hợp tác xã, Tổ hợp tác và Khu công nghiệp và ban hành quy trình thu thập, tổng hợp và tính toán tiê;u chí về thu nhập thuộc Bộ Tiê;u chí quốc gia về nông thôn m???i giai đoạn 2021 - 2025. Theo đó, việc thực hiện chỉ tiê;u thu nhập bình quân ??ầu người của huyện đặc thù không có đơn vị hành chính cấp xã triển khai như sau:
Các địa phương tiến hành khảo sát để tổng hợp tiê;u chí thu nhập bình quân ??ầu người theo mẫu Phiếu thu thập thông tin tại phần B, Phụ lục 2 của Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT. Tuy nhiê;n, do đặc thù của đơn vị hành chính cấp huyện không có đơn vị hành chính cấp xã với quy mô dân số rất nhỏ, trong quy trình thu thập, tổng hợp và tính toán tiê;u chí thu nhập cần lưu ý một số điểm sau:
Một là, về chọn mẫu khảo sát
+ Đối với các huyện có quy mô dưới 100 hộ hoặc có đủ kinh phí: Tiến hành khảo sát toàn bộ các hộ trong huyện;
+ Đối với các huyện có quy mô từ 100 hộ đến 300 hộ: Tiến hành chọn mẫu ngẫu nhiê;n 50% số hộ để thực hiện khảo sát.
+ Đối với các huyện có quy mô trê;n 300 hộ: Tiến hành chọn mẫu khảo sát theo hướng dẫn tại Mục 4.1 Phụ lục 2 của Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT, bỏ qua Bước 2 Mục 4.1.1 và Bước 2 Mục 4.1.2.
Hai là, về tổng hợp và tính thu nhập bình quân ??ầu người trê;n địa bàn huyện và báo cáo kê;́t quả:
Tổng hợp tổng thu nhập của các hộ khảo sát trong huyện tương tự Biểu số: 01.N/NTM, Phần C của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT. Thu nhập bình quân ??ầu người/năm trê;n địa bàn huyện được tính bằng cách cộng tổng thu nhập của toàn bộ các hộ khảo sát chia cho tổng số nhân khẩu thực tế thường trú của hộ khảo sát.
Ba là, về kiểm tra, xác nhận tính chính xác của số liệu thu thập, tổng hợp
Nội dung xác nhận tính chính xác của số liê;̣u thu thập và tổng hợp bao gồm kiê;̉m tra, rà soát toàn bộ thông tin và biê;̉u mẫu báo cáo quy định tại Phần A, B và C của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT. Trình tự kiê;̉m tra theo các bước sau:
Bước 1: Kiểm tra quy trình chọn mẫu của huyện.
(1) Căn cứ vào số hộ và nhân khẩu thực tế thường trú tại Biê;̉u số 01 Phần A và công thức xác định cỡ mẫu ở Mục 2.1.2 của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT.
(2) Kiê;̉m tra danh sách hộ mẫu của huyện ở Biểu số: 04.HM/NTM Phần A của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT. Căn cứ vào khoảng cách k được xác định tại Bước 1, Mục 4.1.3 và Bảng kê; hộ của huyện (Biểu số: 01.BK/NTM tại Phần A của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT).
Bước 2: Kiểm tra số liệu thu thập theo Phần B của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT (lấy ngẫu nhiê;n từ 5% đê;́n 10% Phiê;́u thu thập thông tin) với các nội dung sau:
(1) Số liệu thu thập đầy đủ bao gồm đầy đủ cả về thông tin người thu thập và nội dung các thông tin ở từng mục;
(2) Thông tin thu thập theo đúng hướng dẫn trong Phần B của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT, đầy đủ về nội dung và đảm bảo tính logic giữa các thông tin;
(3) Thông tin được xử lý (nhập tin) cẩn thận phục vụ cho tính toán và suy rộng cho toàn huyện.
Bước 3: Kiểm tra kết quả tổng hợp, tính toán thu nhập bình quân ??ầu người của hộ khảo sát tại biê;̉u số 01.N/NTM quy định tại Phần C của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT, nội dung kiểm tra gồm:
(1) Tính đầy đủ của các chỉ tiê;u và xác nhận của các bê;n liê;n quan ở từng biê;̉u đảm bảo tính pháp lý;
(2) Rà soát thông tin vê;̀ chủ hộ và số nhân khẩu thực tế thường trú ở Biểu số: 01.N/NTM của Phần C với thông tin ở Biểu số: 04.HM/NTM Phần A của Phụ lục 2 ban hành kèm theo Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT;
(3) Thông tin ở biê;̉u 01.N/NTM tại Phần C của Phụ lục được tổng hợp đúng từ kê;́t quả thu thập; kê;́t quả tính toán chính xác và đúng quy định.
Sau khi kiểm tra, rà soát các nội dung theo các bước trê;n, nếu kết quả đảm bảo đầy đủ các yê;u cầu quy định từ bước 1 đến bước 3 thì Cục Thống kê; tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành văn bản công nhận kết quả và gửi Văn phòng điê;̀u phối Nông thôn mới cấp tỉnh. Thời gian trước ngày 20 tháng 9 năm báo cáo.
Như vậy, so với quy trình thu thập, tổng hợp và tính toán tiê;u chí về thu nhập thuộc Bộ Tiê;u chí quốc gia về nông thôn m???i giai đoạn 2021 - 2025, hướng dẫn triển khai chỉ tiê;u 6.5 về thu nhập của huyện nông thôn mới đặc thù không có đơn vị hành chính cấp xã về cơ bản đã kế thừa các bước thực hiện trong quy trình từ giai đoạn chọn mẫu đến giai đoạn kiểm tra, xác nhận kết quả thu nhập bình quân ??ầu người. Tuy nhiê;n, do quy mô hộ và dân số đặc thù của các huyện này, quy tắc chọn mẫu đã thay đổi theo hướng phù hợp, đảm bảo tính đại diện, quá trình tổng hợp và tính thu nhập bình quân cấp huyện cũng như việc kiểm tra, xác nhận kết quả cũng được rút gọn hơn, nội dung đảm bảo tính chính xác, khách quan và khả thi trong công tác triển khai thực hiện./.
[1] https://vi.wikipedia.org/wiki/Huy%E1%BB%87n_(Vi%E1%BB%87t_Nam)
Ths. Phạm Thị Hạnh, Vụ Thống kê; Xã hội và Môi trường, TCTK
Trang web cá cược trên đường Mahjong